Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh

Chia sẻ chuyên mục Đề Tài Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh hay nhất năm 2024 cho các bạn học viên ngành đang làm luận văn thạc sĩ tham khảo nhé. Với những bạn chuẩn bị làm bài luận văn tốt nghiệp thì rất khó để có thể tìm hiểu được một đề tài hay, đặc biệt là các bạn học viên đang chuẩn bị bước vào thời gian lựa chọn đề tài làm luận văn thì với đề tài: Nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh thương mại tại Cục thi hành án dân sự Thành phố Hồ Chí Minh dưới đây chắc chắn sẽ giúp cho các bạn học viên có cái nhìn tổng quan hơn về đề tài sắp đến.

3.1. Những nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả thi hành pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh thương mại tại Cục thi hành án dân sự Thành phố Hồ Chí Minh 

3.1.1. Điều kiện kinh tế – xã hội

Điều kiện kinh tế – xã hội luôn là yếu tố có ảnh hưởng và đảm bảo cho hoạt động thi hành án dân sự nói chung, thực hiện pháp luật về cưỡng chế thi bản án kinh doanh thương mại nói riêng. Thực tế cho thấy rằng điều kiện kinh tế khó khăn sẽ ảnh hưởng nhất định đến khả năng thi hành nghĩa vụ của người phải thi hành án cũng như thực hiện các thỏa thuận thi hành án của đương sự trong quá trình thi hành án. Đặc biệt là, khi đương sự không có điều kiện thi hành án thì việc thuyết phục đương sự tự nguyện thi hành án dân sự cũng gặp nhiều trở ngại; người phải thi hành án thường có tâm lý trì hoãn, phản kháng, cản trở việc thi hành án, nhất là khi tài sản bị cưỡng chế là nhà ở, quyền sử dụng đất là tài sản duy nhất của người  phải thi hành án, thậm chí còn phải chịu các chi phí cưỡng chế thi hành án dân sự. Bên cạnh đó, điều kiện kinh tế – xã hội còn là điều kiện đảm bảo cho việc xử lý tài sản cưỡng chế thi hành án dân sự, vì thực tế có rất nhiều tài sản qua nhiều lần đấu giá để thi hành án nhưng không có người mua, thậm chí do tâm lý xã hội nhiều người ngại mua tài sản thi hành án vì sợ gặp rắc rối, mất thời gian do phải chờ giao tài sản, làm thủ tục sang tên giấy tờ. Từ đó, việc quy định pháp luật và thực hiện pháp luật về cưỡng chế thi hành án dân sự phải thường xuyên được rà soát, đánh giá để hoàn thiện,  đổi mới tùy thuộc vào điều kiện kinh tế – xã hội của đất nước trong từng thời kỳ nhất định.

3.1.2. Hệ thống quy phạm pháp luật Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

Thi hành án dân sự là việc tổ chức thi hành các BA, QĐ có hiệu lực pháp luật để bảo đảm trực tiếp quyền và lợi ích hợp pháp của các bên đương sự và cá nhân, tổ chức liên quan. Vì vậy, pháp luật là cơ sở quan trọng để cơ quan thi hành án dân sự và tổ chức, cá nhân liên quan tổ chức thi hành án nhưng cũng là yếu tố ảnh hưởng, chi phối mang tính quyết định đối với  hiệu quả thi hành án dân sự nói chung, hiệu quả cưỡng chế thi hành bản án kinh doanh thương mại nói riêng. Hệ thống quy phạm pháp luật là cơ sở cho CHV, cơ quan thi hành án dân sự, tổ chức, cá nhân liên quan trong quá trình cưỡng chế thi hành án dân sự được quy định trong Luật thi hành án dân sự, “Nghị định số 33/2020/NĐ-CP ngày 17 tháng 3 năm 2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 62/2015/NĐ-CP ngày 18 tháng 7 năm 2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành  một số  điều của Luật thi hành án dân sự và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan (Bộ luật Dân sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tổ chức Tòa án nhân dân, Luật Đất đai, Luật Nhà ở….)”. Vì vậy, để hoạt động cưỡng chế thi hành án dân sự có hiệu lực, hiệu quả thì các quy định  pháp luật phải thống nhất, đồng bộ, minh bạch và khả thi. Điều này đòi hỏi các cơ quan có thẩm quyền phải không ngừng  hoàn  thiện  các  quy  định pháp luật, kịp thời bãi bỏ  các quy định không khả thi và bổ sung các quy  định mới phù hợp với tình hình, yêu cầu công tác thi hành án (Ví dụ như trong thời gian tới cần sửa đổi, bổ sung quy định hiện hành về đăng  ký tài sản, đăng ký giao dịch bảo đảm, xử lý vi phạm hành chính, xử lý hình sự trong thi hành án dân sự thực sự có tính khả thi và  đảm bảo tính nghiêm minh của hoạt động thi hành án).

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM ĐẾN DỊCH VỤ

===>>> Viết Thuê Luận Văn Thạc Sĩ Ngành Luật

3.1.3. Năng lực tổ chức thi hành án của Chấp hành viên

Luật quy định CHV là người có thẩm quyền tổ chức thi hành án với nhiệm vụ, quyền hạn là: Kịp thời tổ chức thi hành vụ việc được phân công; ra các quyết định về thi hành án theo thẩm quyền; Thi hành đúng nội dung BA, QĐ; áp dụng đúng các quy định của pháp luật về trình tự, thủ tục thi hành án, bảo đảm lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan; thực hiện nghiêm chỉnh chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp CHV…Với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn như vậy, CHV có vai trò trung tâm trong việc đảm bảo tính khả thi, hiệu quả thi hành các BA, QĐ có hiệu lực pháp luật. Điều này cũng có nghĩa là hiệu quả thi hành án dân sự, hiệu quả cưỡng chế thi hành án dân sự phụ thuộc chủ  yếu  vào năng lực  tổ chức thi hành án của CHV (kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm, phẩm chất chính trị, đạo đức, khả năng áp dụng đúng pháp luật trong thực thi nhiệm vụ…). Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

Trong cưỡng chế thi hành án dân sự, năng lực của CHV thể hiện qua vai trò của người đảm bảo sự tuân thủ các trình tự, thủ tục thi hành án dân sự, đặc biệt là ở kinh nghiệm chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp để lựa chọn và áp dụng đúng các quy định pháp luật để đảm bảo hiệu quả cưỡng chế thi hành án dân sự. Do đó, để đảm bảo năng lực tổ chức thi hành án, đòi hỏi CHV phải là người được đào tạo, bồi dưỡng bài bản, thường xuyên cả về mặt lý thuyết và kinh nghiệm thực tiễn để kịp thời cập nhật thông tin, tri thức, kinh nghiệm để có thể áp dụng vào việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ thi hành án được giao. Ngoài ra, năng lực tổ chức thi hành án của CHV còn được đảm bảo thông qua việc lựa chọn được những CHV có đủ các yếu tố về ý thức chính trị, đạo đức như: tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, tuyệt đối trung thành với lý tưởng của Đảng, có bản lĩnh, ý chí, đạo đức nghề nghiệp, tinh thần kiên quyết bảo vệ công lý, bảo vệ pháp luật để có thể vững vàng trước sức ép, ảnh hưởng, tác động  từ những tiêu cực của xã hội và sự chỉ đạo, can thiệp trái pháp luật của người có chức vụ, quyền hạn, những người thân trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thi hành án dân sự.

Thực tế thời gian qua cho thấy rằng số việc các cơ quan thi hành án dân sự phải tổ chức thi hành ngày càng tăng, nhất là có nhiều việc thi hành án có giá trị lớn, phức tạp cần phải áp dụng các biện pháp cưỡng chế thi thi hành án dân sự, do đó để đảm bảo hiệu quả cưỡng chế thi hành án dân sự thì đội ngũ CHV cần được đào tạo, tập huấn thường xuyên để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, bản lĩnh, trách nhiệm và phải được bố trí, phân công tổ chức thi hành án phù hợp với từng ngạch CHV (sơ cấp, trung cấp và cao cấp). Ngoài ra, để đảm bảo năng lực tổ chức thi hành án của CHV thì việc lựa chọn, bổ nhiệm CHV cần đảm bảo đúng các điều kiện theo quy định để quá trình tổ chức thi hành án thực sự là quá trình thực  thi công lý, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của các bên, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội.

3.1.4. Ý thức chấp hành pháp luật của đương sự và cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

Việc chấp hành nghiêm chỉnh các BA, QD có hiệu lực pháp luật là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến hiệu quả thi hành án, ý thức chấp hành pháp luật của đương sự là cơ quan, tổ chức, cá nhân là một trong những nguyên nhân giảm tải việc cưỡng chế thi hành án.

Quá trình tổ chức thi hành các bản án kinh doanh thương mại lớn và phức tạp thường đương sự sẽ có hành vi chống đối kịch liệt với cơ quan thi hành án vì việc cưỡng chế sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích của họ đặc biệt là quyền về tài sản. Lúc này quyền lợi của hai bên được thi hành án và phải thi hành sẽ mâu thuẫn với nhau, người được thi hành án sẽ được nhận tài sản, lợi ích nên mong muốn được giao tiền, tài sản còn người phải thi hành án thì chây ì, kéo dài quá trình thi hành án.

Để nâng cao hiệu quả cưỡng chế thi hành án bản án kinh doanh thương mại CHV phải phải thực hiện tốt trình tự thủ tục về thi hành án theo quy định pháp luật thi hành án dân sự từ khâu từ xác minh, động viên thuyết phục để đương sự có nhận thức đúng về quyền và nghĩa vụ thi hành án của mình để từ đó chấp hành các quyết định, thông báo của cơ quan thi hành án dân sự. Công tác xác minh, động viên thuyết phục thành công giúp đương sự, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan nhận thức đúng đắn về quyền và nghĩa vụ thi hành án góp phần giảm tải việc cưỡng chế thi hành án nhất là những vụ việc cưỡng chế thi hành án có huy động lực lượng tốn rất nhiều kinh phí.

Ngoài ra hiểu biết về các thủ tục thi hành án người dân sẽ không bị tác động xấu của những thành phần cố tình chống đối lôi kéo họ vào “công cuộc” khiếu nại, tố cáo làm chính bản thân họ sẽ bị mất thời gian, công sức và tiền bạc. Nhiều vụ việc khiếu nại không đúng, không được cấp có thẩm quyền chấp nhận sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người phải thi hành án đi khiếu nại phải chịu lãi suất chậm thi hành án trong thời gian không tự nguyện thi hành.

Thực tế hiện nay có một số trường hợp ngay các các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền là đơn vị được nhà nước giao thực thi một số nhiệm vụ nhất định vẫn còn chưa chấp hành tốt các quy định như không phối hợp tốt trong công tác cưỡng chế khi cơ quan thi hành án có yêu cầu, ban hành văn bản hoãn, tạm dừng việc cưỡng chế ngay trước thời điểm tổ chức cưỡng chế thi hành án dân sự không đúng quy định của pháp luật. Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

Nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của đương sự và cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan cũng là một trong những điều kiện góp phần không nhỏ cho cơ quan thi hành trong quá trình thực thi nhiệm vụ.

3.1.5. Các điều kiện vật chất, trang thiết bị, phương tiện

Quá trình tổ chức thi hành án, cưỡng chế thi hành án dân sự là quá trình CHV phải đối mặt với nhiều khó khăn, áp lực như: yêu cầu tuân thủ pháp luật, sự cản trở, chống đối của người phải thi hành án; sự tác động, chi phối của các cơ quan, tổ chức liên quan…Do đó, để CHV thực sự độc lập, tuân thủ pháp luật trong quá trình thi hành án cũng như đảm bảo hiệu quả thi hành án thì các điều kiện đảm bảo cho hoạt động của CHV có ý nghĩa quan trọng. Đó là các điều kiện vật chất, phương tiện, trang thiết bị phục vụ công tác thi hành án dân sự và chế độ đãi ngộ đối với chấp hành viên, công chức thi hành án dân sự như trụ sở, kho tang vật, phương tiện cưỡng chế, công cụ hỗ trợ cưỡng chế thi hành án dân sự…Thực tế hiện nay cho thấy mặc dù đã được trang bị một số công cụ, trang thiết bị hỗ trợ thi hành án nhưng chưa thực sự đáp ứng yêu cầu, chưa tương xứng với thẩm quyền của CHV (hiện nay CHV không có quyền khởi tố hành vi không chấp hành án; không có quyền khám người, khám chỗ ở để tìm đồ vật, tài sản có giá  trị mà đương sự đang cầm giữ, cất giấu…), vì vậy nếu không có sự hỗ trợ của các cơ quan, tổ chức khác thì CHV không thể thực hiện pháp luật về cưỡng chế thi hành án dân sự có hiệu quả. Vì vậy, trong thời gian tới để đảm bảo hiệu quả thực hiện pháp luật về cưỡng chế thi hành án dân sự thì cần có những đảm bảo hơn nữa về điều kiện vật chất, trang thiết bị, phương tiện phục vụ công tác thi hành án dân sự với những đặc thù nhất định.

3.2. Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật và góp phần nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh thương mại tại Cục thi hành án dân sự Thành phố Hồ Chí Minh

Có nhiều nguyên nhân tác động đến hiệu quả thi hành án đối với BA kinh doanh, thương mại trong đó nguyên nhân các quy định của pháp luật chưa hoàn thiện, chưa điều chỉnh chi tiết các vấn đề có liên quan. Do vậy, việc hoàn thiện các quy định của pháp luật về thi hành án dân sự đối với BA kinh doanh, thương mại là yêu cầu cấp thiết và tập trung vào các giải pháp cơ bản sau đây:

3.2.1. Hoàn thiện pháp luật về doanh nghiệp Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

Doanh nghiệp chây ỳ trong thi hành án hiện nay rất nhiều, với nhiều lý do khác nhau như doanh nghiệp hoạt động không hiệu quả, không có doanh thu, trốn khỏi địa chỉ kinh doanh… Vì vậy, cơ quan thuế, cơ quan quản lý về đăng ký kinh doanh, cần kiểm soát chặt chẽ đối với nguồn thu của doanh nghiệp, tài khoản của doanh nghiệp đó. Kiên quyết xử lý đối với các doanh nghiệp làm ăn thua lỗ, nợ thuế. Bên cạnh đó, những thông tin hoạt động của doanh nghiệp cũng cần được cập nhật liên tục. Có như vậy, cơ quan thi hành án dân sự mới xác minh được tài sản của người phải thi hành án. Cho đến nay, có rất nhiều trường hợp cơ quan thi hành án dân sự xác minh công ty không còn hoạt động, không biết ở đâu. Nhưng trên hồ sơ, Sở Kế hoạch và Đầu tư vẫn cho rằng doanh nghiệp đó còn hoạt động, do đó cần thắt chặt công tác hậu kiểm hoạt động của doanh nghiệp.

Luật Doanh nghiệp cần quy định doanh nghiệp phải khai báo đầy đủ với cơ quan đăng ký kinh doanh, cơ quan thuế về các tài khoản đã mở tại các ngân hàng và quy định biện pháp chế tài nếu không khai báo đầy đủ. Mọi hoạt động sản xuất kinh doanh đều phải thi hành án toán không dùng tiền mặt thông qua ngân hàng. Mặt khác, không cho doanh nghiệp đăng ký chuyển nhượng vốn khi doanh nghiệp còn phải thi hành án.

Sớm xây dựng và ban hành Luật đăng ký tài sản nhằm điều chỉnh thống nhất về tổ chức và trình tự đăng ký tài sản, tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức cá nhân có thể tìm hiểu một cách nhanh chóng, dễ dàng các thông tin liên quan đến các loại tài sản phải đăng ký quyền sở hữu, đặc biệt là các thông tin đến quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất, cổ phiếu và các động sản khác có giá trị lớn mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu và thông tin về việc dịch chuyển tài sản, điều này có ý nghĩa thiết thực giúp cho Chấp hành viên, người được thi hành án có thêm các căn cứ cần thiết khi điều tra, xác minh, kê biên tài sản của người phải thi hành án. Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

Bổ sung Luật Doanh nghiệp quy định điều chỉnh đối với trường hợp doanh nghiệp mất tích, quy định những trường hợp đương nhiên là thành viên, cổ đông của công ty theo BA, QĐ của Tòa án, mà không cần biểu quyết thông qua của Đại hội đồng cổ đông. Những trường hợp này, công ty chỉ làm các thủ tục hành chính như phát hành sổ chứng nhận cổ đông, xác nhận bổ sung thành viên mới…

Bổ sung Luật Doanh nghiệp quy định những người thuộc Hội đồng quản trị (hoặc Hội đồng thành viên), thành viên sáng lập, Ban Giám đốc và Kế toán trưởng không được thành lập hoặc đảm nhiệm chức vụ trong doanh nghiệp mới nếu không thi hành dứt điểm BA, QĐ mà doanh nghiệp cũ đang phải thực hiện nghĩa vụ.

Sửa đổi Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Luật Các tổ chức tín dụng theo hướng vẫn giữ nguyên tắc bảo đảm bí mật thông tin của khách hàng, nhưng đề nghị bổ sung quy định là khi có quyết định hoặc yêu cầu hợp pháp của CHV thì Ngân hàng, Tổ chức tín dụng phải cung cấp đầy đủ, chính xác mọi thông tin cần thiết, liên quan đến việc thi hành án của khách hàng là người phải thi hành án; Thực hiện việc phong tỏa tài khoản của khách hàng và thực hiện một số hành vi khác. Ngân hàng và Tổ chức tín dụng sẽ bị xử phạt và bồi thường mọi thiệt hại phát sinh nếu không thực hiện quyết định, yêu cầu của CHV.

Xây dựng một hệ thống các văn bản pháp luật và các biện pháp đồng bộ nhằm tăng cường chế độ kế toán, thống kê; Xây dựng cơ chế hữu hiệu nhằm kiểm soát chặt chẽ tình trạng vốn, tài sản, thu nhập của các doanh nghiệp và cá nhân có đăng ký kinh doanh; Tăng cường giám sát hoạt động của các doanh nghiệp thông qua tổ chức ngân hàng, tài chính và tổ chức tín dụng…

Phải coi tiêu chuẩn thi hành án vào việc xét thi đua, khen thưởng, các danh hiệu của nhà nước, các tổ chức khác đối với doanh nghiệp và cá nhân, tránh trường hợp không thi hành án mà vẫn được khen thưởng, trao tặng các danh hiệu.

3.2.2. Hoàn thiện pháp luật về thi hành án dân sự Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

Hoàn thiện các quy định về phong tỏa tài khoản, cưỡng chế khấu trừ tiền trong tài khoản của doanh nghiệp.

Nhằm khắc phục những khó khăn trong việc phong tỏa tài khoản, cưỡng chế khấu trừ tiền trong tài khoản của doanh nghiệp phải thi hành án đã được nêu ở chương 2 nói riêng và đối với người phải thi hành án nói chung, chúng tôi kiến nghị sửa đổi, bổ sung một số quy định có liên quan, bao gồm:

Thứ nhất, bổ sung quy định về thời điểm CHV ra quyết định phong tỏa tài khoản không phụ thuộc vào việc đã có kết quả trả lời xác minh tài khoản của ngân hàng, tổ chức tín dụng hay chưa?.

Hiện nay tại “Điều 9 Thông tư liên tịch số 02/2014/TTLT-BTP-BTCBLĐTBXH-NHNNVN ngày 14/01/2014” thì phải sau khi có thông tin về tài khoản của người phải thi hành án do ngân hàng, tổ chức tín dụng cung cấp thì CHVmới được ra quyết định phong tỏa tài khoản. Như trên đã phân tích, quy định này phần nào tạo điều kiện cho người phải thi hành án rút hoặc chuyển tiền ra khỏi tài khoản trong khoảng thời gian từ khi ngân hàng, tổ chức tín dụng nhận được yêu cầu xác minh của cơ quan thi hành án dân sự đến khi trả lời xác minh.

Theo chúng tôi, CHV có thể căn cứ vào nội dung BA, QĐ được thi hành, số tiền phải thi hành án, số tài khoản của ngưòi phải thi hành án để tự mình hoặc theo yêu cầu của đương sự ra quyết định phong tỏa tài khoản của người phải thi hành án với số tiền bị phong tỏa bằng với số tiền phải thi hành án tính đến thời điểm phong tỏa. Sau đó mới tiến hành xác minh số tiền cụ thể có trong tài khoản của người phải thi hành án tại ngân hàng, tổ chức tín dụng. Khi có kết quả trả lời xác minh CHV sẽ ban hành quyết định cưỡng chế khấu trừ số tiền thực tế đang có trong tài khoản của người phải thi hành án để thi hành án.

Như vậy sẽ kịp thời ngăn chặn được người phải thi hành án tẩu tán tiền ra khỏi tài khoản trong thời gian cơ quan thi hành án dân sự đợi kết quả trả lời xác minh của ngân hàng, tổ chức tín dụng.

Thứ hai, bỏ quy định về việc chấm dứt phong tỏa tài khoản trong trường hợp cơ quan, tổ chức đã thực hiện xong yêu cầu của CHV về khẩu trừ tiền trong tài khoản của người phải thi hành án

“Điều 77 Luật thi hành án dân sự năm 2008 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2014 quy định việc phong tỏa tài khoản được chấm dứt trong ba trường hợp sau đây: Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

• Người phải thi hành án đã thi hành xong nghĩa vụ thi hành án .
• Cơ quan, tổ chức đã thực hiện xong yêu cầu của CHV về khấu trừ tiền trong tài khoản của người phải thi hành án .
• Có quyết định đình chỉ thi hành án”.

Theo chúng tôi nếu cơ quan, tổ chức đã thực hiện xong yêu cầu của CHV về khấu trừ tiền trong tài khoản của người phải thi hành án nhưng số tiền khấu trừ đó chưa đủ để thi hành án thì cần thiết phải duy trì quyết định phong tỏa tài khoản cho đến khi người phải thi hành án đã thi hành xong nghĩa vụ thi hành án.

Thứ ba, quy định cụ thể những trường hợp “CHV không được áp dụng biện pháp cưỡng chế khấu trừ tiền trong tài khoản của người phải thi hành án nếu số tiền này liên quan đến bên thứ ba được ưu tiên thi hành án toán theo quy định của pháp luật”. Như vậy sẽ khắc phục được những trường hợp hiện nay giữa ngân hàng, tổ chức tín dụng và cơ quan thi hành án dân sự không thống nhất được với nhau trong việc khấu trừ tiền trong tài khoản của người phải thi hành án, dẫn đến phải khởi kiện tại Tòa án để giải quyết.

• Hoàn thiện quy định pháp luật về kê biên, xử lý vốn góp của doanh nghiệp

Chúng tôi cho rằng để thực hiện việc kê biên vốn góp theo quy định của Điều 92 Luật thi hành án dân sự năm 2008 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2014 đạt hiệu quả và tuân thủ các quy định của pháp luật, cần kiến nghị cấp có thẩm quyền quy định:

Một là, người phải thi hành án là thành viên góp vốn vào doanh nghiệp, bị cưỡng chế kê biên phần vốn góp theo Điều 92 Luật thi hành án dân sự năm 2008 đã được sửa đổi, bổ sung năm 2014 có tư cách chủ thể độc lập với doanh nghiệp (pháp nhân) nơi người đó góp vốn, đồng thời xác định doanh nghiệp không phải là người phải thi hành án.

Hai là, trong quyết định kê biên phải xác định đối tượng kê biên là phần vốn góp của người phải thi hành án trong doanh nghiệp, chứ không được kê biên tài sản đã góp vốn hay một tài sản cụ thể khác thuộc sở hữu của doanh nghiệp, trừ trường hợp được doanh nghiệp đồng ý. Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

Ba là, quy định rõ sau khi kê biên phần vốn góp, người phải thi hành án bị hạn chế những quyền lợi gì trong doanh nghiệp, đồng thời CHV, cơ quan thi hành án dân sự được thi hành án gia quyết định những vấn đề gì của doanh nghiệp.

Bốn là, quy định trình tự, thủ tục để đăng ký quyền sở hữu phần vốn góp của người phải thi hành án cho người mua được tài sản bán đấu giá theo đề nghị của CHV, không phụ thuộc vào doanh nghiệp có tiến hành làm thủ tục đăng ký hay không.

• Hoàn thiện quy định về cưỡng chế thi hành án dân sự đối với tài sản là cổ phiếu đang niêm yết trên sàn chứng khoán.

Cổ phiếu đang niêm yết trên sàn chứng khoán là một loại tài sản, giấy tờ có giá rất đặc thù bởi việc mua, bán cổ phiếu có thể thực hiện trong một tích tắc, rất dễ xảy ra trường hợp khi CHV áp dụng biện pháp cưỡng chế thì cổ phiếu đã được chuyển nhượng cho người khác thông qua sàn chứng khoán. Hơn nữa việc định giá cổ phiếu đang được niêm yết trên sàn chứng khoán nếu áp dụng như đối với các tài sản thông thường khác là không phù hợp. Chứng thư thẩm định giá đối với bất động sản thường có giá trị trong vòng 06 tháng và đối với động sản thông thường có giá trị trong vòng 03 tháng nhưng giá của cổ phiếu đang niêm yết trên sàn chứng khoán thi hành án đổi liên tục với một biên độ dao động không có giới hạn trong khoảng thời gian rất ngắn. Mặt khác, bán cổ phiếu đang niêm yết trên sàn chứng khoán cũng không thể giống như bán đấu giá đối với tài sản thông thường thông qua các tổ chức bán đấu giá tài sản.

Vì vậy, chúng tôi kiến nghị cần phải quy định cụ thể trường họp cưỡng chế đối với tài sản là cổ phiếu đang niêm yết trên sàn chứng khoán không phải thực hiện theo quy trình kê biên, định giá, bán đấu giá như đối với tài sản thông thường mà theo quy trình như sau:

CHV ra quyết định cưỡng chế đối với cổ phiếu của người phải thi hành án bằng biện pháp yêu cầu Trung tâm lưu ký chứng khoán bán cổ phiếu của người phải thi hành án trên sàn chứng khoán theo quy định của pháp luật về chứng khoán, sau đó chuyển tiền bán cổ phiếu cho cơ quan thi hành án dân sự để thi hành án. Trường hợp này Trung tâm lưu ký chứng khoán thực hiện việc bán cổ phiếu của người phải thi hành án giống như chính họ hoặc người được họ ủy quyền đặt lệnh bán chứng khoán.

3.2.3. Xây dựng quy định riêng về thi hành án dân sự đối với doanh nghiệp

Thi hành đối với các BA, QĐ mà người phải thi hành án là các doanh nghiệp, Luật thi hành án dân sự không có sự phân biệt cụ thể giữa đối tượng này với các đối tượng phải thi hành án là cá nhân hay tổ chức khác. Chỉ có khoản 4, Điều 44 Luật thi hành án dân sự có quy định về cách thức xác minh điều kiện thi hành án của cơ quan, tổ chức nói chung, trong đó có doanh nghiệp là: “Trường hợp người phải thi hành án là cơ quan, tổ chức thì CHV trực tiếp xem xét tài sản, sổ sách quản lý vốn, tài sản, xác minh tại cơ quan, tổ chức khác có liên quan đang quản lý, bảo quản, lưu giữ thông tin về tài sản, tài khoản của người phải thi hành án. Yêu cầu cơ quan chuyên môn hoặc mời  chuyên gia để làm rõ các nội dung cần xác minh trong trường hợp cần thiết”.

Tiếp đó, “Nghị định số 33/2020/NĐ-CP ngày 17 tháng 3 năm 2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 62/2015/NĐ-CP ngày 18 tháng 7 năm 2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành  một số  điều của Luật thi hành án dân sự” có đề cập đến tại Khoản 5, Điều 24 nhưng chỉ về nguyên tắc xử lý tài sản của doanh nghiệp, theo đó: “Cơ quan thi hành án dân sự chỉ kê biên tài sản khác của doanh nghiệp phải thi hành án, nếu sau khi đã khấu trừ tài khoản, xử lý vàng, bạc, đá quý, kim khí quý khác, giấy tờ có giá của doanh nghiệp đang do doanh nghiệp quản lý hoặc đang do người thứ ba giữ mà vẫn không đủ để thi hành án, trừ trường hợp BA, QĐ có quyết định khác hoặc đương sự có thỏa thuận khác”. Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

Trong khi đó, thực tế, số lượng án liên quan đến bên phải thi hành án là doanh nghiệp đã tăng lên đáng kể do tình hình kinh tế của Việt Nam nói riêng và của thế giới nói chung bị khủng hoảng; Việc xử lý, bán tài sản để thi hành án cũng bị ảnh hưởng, nhất là đối với tài sản là bất động sản, vì vậy các vụ việc thi hành án đối với doanh nghiệp thường phải kéo dài.

Xuất phát từ đặc thù của doanh nghiệp so với các chủ thể khác, tính chất phức tạp trong quan hệ tài sản của doanh nghiệp như phân tích tại chương 1, chương 2 của Luận văn; Bên cạnh đó pháp luật về thi hành án dân sự còn nhiều hạn chế, tồn tại, chưa đồng bộ với các quy định pháp luật trong hệ thống luật, nhiều quy định chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn của việc thi hành án; Nhất là chưa hình thành quy định một hệ thống các quy định riêng về thi hành án dân sự đối với doanh nghiệp. Do đó, trong quá trình thi hành án các cơ quan thi hành án dân sự, các CHV tùy vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể để vận dụng các quy định pháp luật khác để thi hành án. Dẫn đến tình trạng mỗi Chấp hành viên, mỗi cơ quan thi hành án dân sự áp dụng pháp luật khác nhau đối với cùng một loại việc, có khi lạm dụng quyền hạn trong thi hành án để gây khó khăn, thiệt hại cho doanh nghiệp. Đồng thời, cũng có một số doanh nghiệp lợi dụng tình trạng thiếu các quy định của pháp luật để khiếu nại nhằm trốn tránh, kéo dài việc thi hành án, tẩu tán tài sản thi hành án. Các cơ quan thi hành án dân sự gặp rất nhiều khó khăn trong giải quyết khiếu nại thi hành án vì thiếu căn cứ là các quy định pháp luật.

Do vậy, việc nghiên cứu xây dựng quy định riêng về thi hành án dân sự đối với doanh nghiệp là cần thiết.

3.2.4. Xây dựng, hoàn thiện các quy định về xử lý tài sản đặc thù Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

Cùng với tiến trình hội nhập đời sống quốc tế, tài sản của doanh nghiệp trong kinh doanh thương mại ngày càng đa dạng và phong phú hơn. Để xử lý được tài này cho nghĩa vụ thi hành án, pháp luật cần quy định thủ tục riêng đối với một số loại tài sản đặc thù như: Vốn góp, cổ phiếu, cổ phần vàng, tài sản quyền sở hữu trí tuệ (bằng sáng chế, nhãn hiệu hàng hóa…), các quyền từ hợp đồng. Trong thực tế đã có trường hợp dùng quyền được bao tiêu sản phẩm gia công, quyền nhận tiền bảo hiểm, quyền tài sản phát sinh từ quyền sở hữu trí tuệ, hoặc phát sinh từ các hợp đồng tín dụng…, để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ trong kinh doanh. Trong thời gian tới, các quyền từ hợp đồng sẽ giữ vị trí đặc biệt trong giao lưu dân sự, thương mại [10, tr. 64].

Những loại tài sản này, không thể kê biên, định giá bán đấu giá thông thường theo pháp luật hiện hành được, mà cần phải có thủ tục riêng. Ví dụ: Việc định giá đối với tài sản trí tuệ hiện chưa có quy định cụ thể, việc bán đấu giá cổ phiếu của doanh nghiệp theo thủ tục ủy quyền cho Trung tâm bán đấu giá thực hiện hay là ủy quyền cho Trung tâm lưu ký Chứng khoán bán trên sàn giao dịch, pháp luật quy định chưa phù hợp.

Theo pháp luật về thi hành án dân sự của Cộng hòa Pháp, Thừa phát lại kê biên các tài sản như: Các phần vốn góp công ty, kê biên chứng khoán, kê biên cổ phần trong một công ty… Khi có quyết định kê biên, tất cả các tài sản trên của đương sự sẽ bị phong tỏa ngay. Các tài sản này được Thừa phát lại tổ chức bán trên thị trường chứng khoán. Công ty có các tài sản trên bị kê biên vẫn hoạt động bình thường mà không có sự thi hành ány đổi nào khác. Thiết nghĩ đây là một kinh nghiệm quý cho việc hoàn thiện pháp luật về  thi hành án dân sự của Việt Nam.

3.2.5. Nâng cao quyền hạn của Cơ quan thi hành án dân sự

Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc xác minh điều kiện thi hành án của người phải thi hành án thông qua quản lý các hoạt động tài sản, thu nhập của người phải thi hành án. Tuy nhiên, pháp luật về thi hành án hiện nay chưa cho phép phép CHV thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn trong việc xác minh điều kiện thi hành án của người phải thi hành án. Việc xác minh thi hành án đa phần đều do người được thi hành án cung cấp thông tin như số tài khoản tại các tổ chức tín dụng, bất động sản, máy móc, công cụ, xe ô tô, xe máy…nhưng không phải thông tin nào cũng chính xác dẫn đến việc thu thập thông tin và xác minh của CHV rất mất thời gian và khó khăn. Do đó, cần có quy định cụ thể về quyền hạn của CHV về việc được thu, giữ toàn bộ chứng từ liên quan đến hoạt động, thu nhập và tài sản của người phải thi hành án.

Cho phép cơ quan thi hành án dân sự được yêu cầu kiểm toán đối với doanh nghiệp vẫn đang hoạt động nhưng nêu lý do bị thua lỗ, không có tài sản để thi hành.

Theo pháp luật về thi hành án dân sự của Trung Quốc: Người phải thi hành án cung cấp một bản kê khai tài sản. Nếu người đó không cung cấp thì Tòa án có quyền điều tra, phong tỏa và chuyển giao số tiền bị phong tỏa trong tài khoản vào ngân hàng, tổ chức tín dụng. Trong trường hợp bên phải thi hành án che dấu tài sản, Tòa án có thể ra lệnh khám xét hoặc triệu tập đương sự và buộc phải nộp cho Tòa án giấy tờ có giá hoặc tài sản có thể chuyển giao bằng giấy tờ. Cá nhân tổ chức nào chậm trễ thi hành ánnh toán tiền hoặc chuyển giao tài sản có thể buộc phải trả gấp đôi tiền lãi trên số nợ. Kinh nghiệm của Trung Quốc nếu được áp dụng tại Việt Nam, sẽ hạn chế được tình trạng đương sự chây ỳ, tẩu tán, trốn tánh nghĩa vụ thi hành án.

3.2.6. Kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực của đội ngũ công chức Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

Bổ sung biên chế tương ứng với số lượng công việc đang thực hiện; nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, CHV để khắc phục tình trạng khối lượng công việc quá tải hiện nay đối với CHV. Thực hiện tốt kế hoạch tuyển dụng, đào tạo, bồi dưỡng đối với cán bộ, CHV (chú trọng bồi dưỡng kiến thức về pháp luật doanh nghiệp, thị trường chứng khoán, đầu tư, kinh doanh bất động sản, sở hữu trí tuệ…); Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, nhất là lực lượng CHV, Thư ký thi hành án. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, kiên quyết chống quan liêu, thi hành án nhũng và những biểu hiện tiêu cực khác bằng nhiều hình thức, trong đó, yêu cầu đầu tiên là giải quyết hồ sơ thi hành án đúng quy định pháp luật, khách quan, minh bạch trong thực hiện thủ tục thi hành án.

Công việc thi hành án với tính chất phức tạp, nguy hiểm, thường xuyên tiếp xúc với các bên đương sự, tiếp xúc với lợi ích vật chất và tiền bạc, dễ bị cám dỗ. Cần phải quy định chế độ đãi ngộ, chính sách tiền lương phù hợp với đội ngũ CHV và cán bộ thi hành án nhằm bù đắp những đóng góp của đội ngũ cán bộ này cho nhà nước và cá nhân, tổ chức trong quá trình thực thi pháp luật. Đồng thời nâng cao trách nhiệm và tạo động lực để khuyến khích họ tận tâm, tận lực, yêu nghề và khuyến khích những người có năng lực, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ vào phục vụ cho các cơ quan thi hành án dân sự.

3.2.7. Thực hiện tốt việc kiểm tra, thi hành án tra hoạt động thi hành án dân sự

Thường xuyên thực hiện việc kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn và đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ chỉ tiêu được giao đối với Chấp hành viên, các Chi cục thi hành án dân sự quận, huyện, từ đó phát hiện những điển hình để nhân rộng và hạn chế những yếu kém, khuyết điểm trong thi hành án dân sự.

Tăng cường công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành theo hướng sâu sát, cụ thể; Nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu với vai trò quyết định đối với việc hoàn thành nhiệm vụ của từng đơn vị và thực hiện chấn chỉnh kỷ cương, kỷ luật, tăng cường trách nhiệm công vụ.

3.2.8. Nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo thi hành án dân sự các cấp và tăng cường sự phối hợp giữa cơ quan thi hành án dân sự với các cơ quan hữu quan

Phối hợp chặt chẽ với cơ quan Tòa án, Công an, Viện kiểm sát trong các hoạt động: Giải thích BA; Chuyển giao vật chứng; Xét miễn giảm thi hành án; Bảo vệ cưỡng chế… Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

Thực hiện tốt sự phối hợp giữa cơ quan thi hành án dân sự, cơ quan đăng ký kinh doanh, Hải quan, Thuế làm cho công tác hậu kiểm đối với doanh nghiệp thực sự hiệu quả. Các bên sẽ thông tin cho nhau về tình trạng của doanh nghiệp khi có yêu cầu. Về phía cơ quan thi hành án dân sự có trách nhiệm thường xuyên cập nhật và cung cấp thông tin của doanh nghiệp còn phải thi hành án.

Xây dựng tốt mối quan hệ với các cơ quan hữu quan như: Kho bạc, Ngân hàng, cơ quan Bảo hiểm… Đồng thời, kiến nghị quy định rõ hơn trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền lợi của các cơ quan, tổ chức có liên quan trong cưỡng chế thi hành án dân sự để việc thi hành án gia của các chủ thể này vào quá trình cưỡng chế thi hành án dân sự rõ ràng, thuận lợi hơn, góp phần hạn chế hành vi chây ỳ, kéo dài, không phối hợp nhằm giúp việc thi hành án dân sự nói chung và việc thi hành án dân sự đối với Bản án kinh doanh thương mại nói riêng được thực hiện kịp thời và hiệu quả.

Kết luận chương 3

Nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh thương mại là yêu cầu chung cho toàn hệ thống thi  hành án không riêng gì cơ quan thi hành án dân sự Thành phố Hồ Chí Minh. Quá trình hoàn thiện pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh thương mại phải được đặt trong mối quan hệ hoàn thiện pháp luật tổng thể nói chung và hoàn thiện pháp luật thi hành án dân sự nói riêng đảm bảo phù hợp với các quy định của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Việc hoàn thiện pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh thương mại cần có tính thống nhất, đồng bộ, toàn diện; tính khả thi và phù hợp với thực tiễn, và tính công khai, minh bạch, …  

KẾT LUẬN Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

Trên cơ sở phân tích và đánh giá thực trạng pháp luật liên quan đến cưỡng chế thi hành án đối với Bản án kinh doanh thương mại . Với mục đích đi sâu nghiên cứu, tìm hiểu để đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu quả cưỡng chế thi hành án đối Bản án kinh doanh thương mại , luận văn đã cố gắng phân tích làm sáng tỏ một cách có hệ thống những vấn đề lý luận và thực tiễn về cưỡng chế thi hành án đối với Bản án kinh doanh thương mại tại Thành phố Hồ Chí Minh những năm vừa qua, tìm ra những vấn đề bất cập và tồn tại cần giải quyết, đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật về cưỡng chế thi hành án đối với Bản án kinh doanh thương mại ở nước ta hiện nay.

Với mong muốn có hệ thống Pháp luật về thi hành án dân sự Việt Nam ngày càng hoàn thiện hơn để điều chỉnh các quan hệ phát sinh trong quá trình xử lý tài sản của Bản án kinh doanh thương mại  trong thi hành án nhằm đảm bảo việc xử lý tài sản của doanh nghiệp được nhanh chóng, có hiệu quả,  đây cũng là lý do mà tác giả lựa chọn đề tài này để nghiên cứu. Với đề tài của mình, tác giả rút ra một số kết luận sau:

Để góp phần xây dựng, hoàn thiện pháp luật thi hành án dân sự, bảo đảm sự thống nhất các quy định của pháp luật trong thi hành án dân sự nói chung và thi hành án dân sự đối với Bản án kinh doanh thương mại nói riêng, đòi hỏi phải làm rõ bản chất thi hành án dân sự và đặc thù thi hành án dân sự đối với Bản án kinh doanh thương mại. Việc nghiên cứu này không chỉ làm hoàn thiện về cơ sở lý luận mà còn nhằm cung cấp các luận cứ khoa học cho việc định hướng và xây dựng pháp luật thi hành án dân sự trong giai đoạn hiện nay cũng như thời gian tới. Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

Qua thực tiễn thi hành án dân sự đối với Bản án kinh doanh thương mại tại Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy, đa số các vụ việc thi hành án đối với Bản án kinh doanh thương mại là những việc có điều kiện thi hành, nhưng kết quả thi hành chưa cao, nhiều vụ việc tồn đọng kéo dài, chưa thi hành được chủ yếu xuất phát từ:

Pháp luật thi hành án dân sự, pháp luật doanh nghiệp chưa hoàn chỉnh, chưa điều chỉnh chi tiết các vấn đề liên quan đến việc thi hành án dân sự đối với doanh nghiệp ở các khía cạnh như: Quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp. Việc xử lý tài sản, thu hồi tài sản, định giá bán đấu giá tài sản của doanh nghiệp để thi hành án. thi hành án đối với công ty TNHH, công ty cổ phần, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp nhà nước. Xử lý một số loại tài sản đặc thù của doanh nghiệp để thi hành án như: Tài sản là bất động sản; Tài sản là cổ phiếu, cổ phần; Tài sản là quyền sở hữu trí tuệ; Tài sản là thiết bị, dây chuyền đang hoạt động, sản xuất kinh doanh…

Tổ chức, bộ máy các cơ quan thi hành án dân sự Thành phố Hồ Chí Minh chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đang thực hiện.

Việc hoàn thiện các quy định pháp luật thi hành án dân sự và các văn bản pháp luật liên quan (đặc biệt là các quy định về nội dung, nguyên tắc, biện pháp, thủ tục thi hành án dân sự đối với doanh nghiệp) là yêu cầu cấp thiết. Nâng cao hiệu quả thi hành án dân sự đối với doanh nghiệp có ý nghĩa rất quan trọng bởi vì loại việc này ngày càng chiếm tỷ trọng lớn về giá trị. Mặt khác, đảm bảo thi hành nghiêm chỉnh các BA, QĐ liên quan đến lĩnh vực này là công cụ đắc lực bảo đảm môi trường đầu tư kinh doanh ở nước ta nói chung và Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng. Luận văn: Pháp luật về cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh.

XEM THÊM NỘI DUNG TIẾP THEO TẠI ĐÂY:

===>>> Luận văn: Cưỡng chế thi hành Bản án kinh doanh thương mại

Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 Chuyên cung cấp dịch vụ làm luận văn thạc sĩ, báo cáo tốt nghiệp, khóa luận tốt nghiệp, chuyên đề tốt nghiệp và Làm Tiểu Luận Môn luôn luôn uy tín hàng đầu. Dịch Vụ Viết Luận Văn 24/7 luôn đặt lợi ích của các bạn học viên là ưu tiên hàng đầu. Rất mong được hỗ trợ các bạn học viên khi làm bài tốt nghiệp. Hãy liên hệ ngay Dịch Vụ Viết Luận Văn qua Website:  https://dichvuvietluanvan.com/ – Hoặc Gmail: lamluanvan24h@gmail.com